Дзень усенароднай памяці ахвяр вайны і генацыду беларускага народа
22.06.2023 г.22 чэрвеня ў Рэспубліцы Беларусь адзначаецца Дзень усенароднай памяці ахвяр Вялікай Айчыннай вайны і генацыду беларускага народа.
У гэты дзень успамінаюць тых, хто коштам свайго жыцця выканаў абавязак па абароне Радзімы, усіх загінулых, закатаваных у фашысцкай няволі і памерлых у тыле ад голаду і нягод.
Перамога ў Вялікай Айчыннай вайне дасягнута цаной вялізных страт. У беларускай зямлі рэшткі мільёнаў людзей, якія не толькі загінулі на палях бітваў, але і стрымана забітых падчас генацыду мірнага насельніцтва.
Спрабуючы знішчыць нацыянальную дзяржаўнасць, эканоміку і культуру беларускага народа, нямецкія захопнікі і іх саўдзельнікі разбурылі і спалілі тысячы населеных пунктаў. Масавае знішчэнне людзей было пастаўлена на паток і вялося варварскімі метадамі і сродкамі: прымяняліся расстрэлы, шыбеніцы, газавыя камеры, спальванне, голад, холад, невыносная фізічная праца і распаўсюджванне эпідэмій.
З красавіка 2021 г. Генеральная пракуратура Беларусі расследуе крымінальную справу па факце генацыду беларускага насельніцтва падчас вайны і пасляваенны перыяд.
На сённяшні дзень устаноўлена, што:
- на тэрыторыі Беларусі былі арганізаваны звыш 580 месцаў прымусовага ўтрымання грамадзян, а фактычна лагераў смерці, дзе шляхам стварэння невыносных умоў знішчана значная колькасць людзей. У самым буйным з іх — у лагеры «Трасцянец» — забіта не менш за 546 тыс. чалавек. У Мінскім гета знішчана не менш як 90 тысяч яўрэяў;
- разбурана больш за 200 гарадоў, спалена больш за 11 тыс. населеных пунктаў (раней размова ішла аб 9 тыс.). Лёс Хатыні падзялілі больш за 250 вёсак і вёсак;
- усяго на тэрыторыі Беларусі знішчана не менш як 3 млн. чалавек (хоць афіцыйная статыстыка доўгія гады называла розныя лічбы — ад 2 да 2,5 млн.);
– сагнана ў Германію пад пагрозай смерці 380 тыс. чалавек, многія з якіх загінулі ў выніку невыносных умоў працы, пазбаўленняў і катаванняў;
– сума матэрыяльнага ўрону для Беларусі ад дзеянняў нямецка-фашысцкіх акупантаў у гады Вялікай Айчыннай вайны ацэньваецца ў не менш як 2,3 трлн. дал. ЗША.
У мэтах захавання гістарычнай праўды і памяці аб подзвігу беларускага народа ў Вялікай Айчыннай вайне ў Беларусі вядзецца паступальная інфармацыйная, адукацыйная і выхаваўчая работа на ўсіх узроўнях, а таксама нарматворчая дзейнасць.
Так, у маі 2021 г. прыняты Закон «Аб недапушчэнні рэабілітацыі нацызму», накіраваны на недапушчэнне ўсіх форм і праяў нацызму, апраўдання яго дактрыны і практыкі, гераізацыі нацысцкіх злачынцаў і іх памагатых.
У студзені 2022 г. Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь Аляксандр Лукашэнка падпісаў Закон «Аб генацыдзе беларускага народа», якім прадугледжваецца юрыдычнае прызнанне генацыду беларускага народа, учыненага нацысцкімі злачынцамі і іх памагатымі ў гады Вялікай Айчыннай вайны і пасляваенны перыяд (да 1951 года), за яго адмаўленне.
Абавязак дзяржавы забяспечваць захаванне гістарычнай праўды замацаваны ў абноўленай Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь, якую падтрымала пераважная большасць беларусаў на рэферэндуме ў лютым 2022 г.
У памяць аб першым дні вайны ў розных кутках Беларусі штогод 22 чэрвеня праходзяць памятныя і ўрачыстыя мерапрыемствы з удзелам Прэзідэнта, вышэйшых службовых асоб, ветэранаў, працоўных калектываў, прадстаўнікоў маладзёжных і грамадскіх арганізацый.
